VILAS là một chương trình công nhận phòng thí nghiệm của BoA

Chuẩn VILAS là gì?

Trên thực tế không có chuẩn VILAS vì VILAS không có chức năng đưa ra tiêu chuẩn, do nhiều phòng thí nghiệm đã được VILAS công nhận phù hợp chuẩn ISO/IEC 17025:2005 nên nhiều người thường hay gọi là chuẩn VILAS.

VILAS được chính thức thành lập theo quyết định 1962/QĐ-TCCBKH do Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường ký ngày 10/4/1995.

• Trước năm 1999, VILAS sử dụng hướng dẫn ISO/IEC Guide 25 và EN 45001 để làm chuẩn mực đánh giá.
• Ngày 15/12/1999, khi ISO ban hành tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:1999, VILAS sử dụng chuẩn ISO/IEC 17025 là chuẩn để tiến hành đánh giá công nhận năng lực của các phòng thử nghiệm, hiệu chuẩn.
• Đến nay, chuẩn ISO/IEC 17025 đã có phiên bản là ISO/IEC 17025:2005, chuẩn này cũng được tất cả các tổ chức/chương trình công nhận của các nước và quốc tế sử dụng để tiến hành đánh giá công nhận năng lực phòng thử nghiệm, hiệu chuẩn (gọi chung là phòng thí nghiệm)

Vì Vậy, nếu ai đó nói về chuẩn VILAS chính là đang nói về tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005.

Tại sao phải cần công nhận VILAS?

• Một phòng thí nghiệm muốn tồn tại và phát triển trong tương lai, thì việc được công nhận phòng thí nghiệm đó phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 17025:2005 là một yêu cầu bắt buộc.
• Phòng thí nghiệm được công nhận VILAS tức là phòng thí nghiệm đó đã được Quốc tế công nhận về năng lực và quan trọng hơn hết là kết quả các phép đo lường/thử nghiệm của các PTN đó đã được Nhà nước thừa nhận về tính pháp lý. Điều này được khẳng định tại Điều 16 Chương III trong Nghị định 179/2004/NĐ-CP được Chính phủ ban hành vào ngày 21/10/2004.
• Ý nghĩa thương mại: Kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm đạt chuẩn VILAS góp phần giảm thiểu các hàng rào kĩ thuật trong thương mại; tránh việc thử nghiệm/chứng nhận lặp lại nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Để kết quả kiểm nghiệm được Bộ Y tế công nhận, cần phải thực hiện kiểm nghiệm tại các cơ sở kiểm nghiệm đã được công nhận VILAS hay nói cách khác là PTN đã được Nhà nước thừa nhận về tính pháp lý, tránh kiểm nghiệm lặp lại nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho Quý doanh nghiệp.

Phòng thí nghiệm cần đáp ứng điều kiện gì để đượ c VILAS công nhận?

Một phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn muốn được VILAS công nhận thì Phòng thí nghiệm (PTN) đó phải phù hợp với chuẩn mực của VILAS là tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 và các yêu cầu riêng biệt dành cho từng lĩnh vực thử nghiệm mà PTN đó đăng ký được công nhận. Để đạt được sự phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 để được VILAS công nhận thì PTN đó phải:

• Lãnh đạo của Doanh nghiệp có PTN, lãnh đạo của PTN và nhân viên PTN phải hiểu rõ từng yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005.
• Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 là một tiêu chuẩn quốc tế được ban hành để cho tất cả các PTN trên thế giới áp dụng, tuy nhiên ở mỗi lĩnh vực thử nghiệm/hiệu chuẩn khác nhau(ví dụ lĩnh vực điện-điện tử, hóa, sinh …) đều có những yêu cầu đặc thù cho lĩnh vực đó, vì vậy Lãnh đạo của Doanh nghiệp có PTN, lãnh đạo của PTN và nhân viên PTN phải nắm vững từng yêu cầu riêng biệt do VILAS ban hành cho lĩnh vực của PTN đăng ký phù hợp ISO/IEC 17025:2005.

Sau khi đã thấu hiểu từng yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005, các nhà quản lí PTN cần xây dựng cho đơn vị mình những chính sách phù hợp:

•  Nâng cấp cơ sở hạ tầng; đầu tư trang thiết bị hiện đại và phù hợp với các phép thử mà phòng thí nghiệm dự kiến tiến hành thử nghiệm;
• Tổ chức nhân sự theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 và yêu cầu riêng biệt của VILAS đối với lĩnh vực mà PTN đăng ký công nhận.
•  PTN phải xây dựng các quy trình, áp dụng các quy trình phù hợp với tất cả các yêu cầu của ISO/IEC 17025:2005 và các yêu cầu riêng biệt do VILAS ban hành
•  Đào tạo xây dựng đội ngũ nhân viên nắm vững phương pháp (thử nghiệm/hiệu chuẩn), thao tác thành thạo, biết tích luỹ kinh nghiệm và vươn lên nắm bắt, sử dụng các phép thử tiên tiến.
• Tiến hành lựa chọn, áp dụng các tiêu chuẩn (về phương pháp thử nghiệm/hiệu chuẩn) cho phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và lĩnh vực thử nghiệm, việc lựa chọn này liên quan trực tiếp tới khách hàng, công nhận vì vậy ban lãnh đạo phòng thử nghiệm cần phải xem xét kỹ lưỡng vấn đề này.
• PTN phải tiến hành các hoạt động theo yêu cầu của VILAS như thử nghiệm thành thạo, thử nghiệm so sánh liên phòng,…

Việc áp dụng ISO/IEC 17025:2005 đối với một phòng thí nghiệm chưa từng tiếp cận tiêu chuẩn này thật sự là một thách thức và đòi hỏi sự đầu tư, có khi sự đầu tư này lên đến hàng tỷ đồng, tuy nhiên sau khi phòng thí nghiệm đã đạt được chuẩn ISO/IEC 17025:2005, phòng thí nghiệm đã ghi tên mình vào bản đồ thế giới các phòng thí nghiệm có uy tín và mở ra rất nhiều cơ hội phát triển, vì vậy số tiền đầu tư để được công nhận ISO/IEC 17025:2005  là một sự đầu tư đúng đắn.

 -FOSI-