Thời gian gần đây, khi thông tin việc sử dụng chất tạo nạc salbutamol trong chăn nuôi heo phủ khắp các kênh truyền thông, điều này khiến cho nhiều người tiêu dùng vô cùng hoang mang và lo lắng. Mặt khác, trong y học, chất này lại được dùng làm thuốc chữa bệnh cho người (với liều lượng thấp và chỉ định nghiêm ngặt của thầy thuốc). Vậy thực hư chất tạo nạc cho heo có mức độ nguy hiểm như thế nào? và làm cách nào để nhận biết loại thịt có chứa chất cấm này? Hẳn đây là vấn đề nóng hổi mà khá nhiều người quan tâm và đang cần tìm lời giải đáp.
Chất tạo nạc salbutamol là gì?
Ngoài việc dùng như một dược liệu, salbutamol còn được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi trên toàn thế giới. Lý do vì hoá chất này giúp gia súc tạo ra nhiều nạc hơn mỡ, màu thịt của gia súc sau khi giết mổ cũng tươi tắn hơn, bắt mắt người mua hơn.
Thực chất loại thịt siêu nạc là thịt giả nạc. Khi chất tạo nạc này nhiễm vào cơ thể lợn (heo) sẽ làm máu ở phần thịt nạc dồn lên phía mỡ bên trên, khiến phần mỡ này chuyển dần sang màu đỏ giống như thịt nạc.
Tuỳ theo liều lượng sử dụng mà ảnh hưởng lên thịt gia súc (chủ yếu là thịt heo) sẽ có khác biệt. Ở hàm lượng 3 ppm (phần triệu), thịt heo sẽ có nhiều nạc hơn ở lưng và có ít mỡ hơn, nhưng không có khác biệt về mức độ tăng trưởng (cân nặng). Ở mức 8 ppm, heo không chỉ tăng trọng, tăng tỷ lệ nạc lưng mà khả năng thụ thai cũng cao hơn. Đến mức 15 ppm, heo không chỉ tăng chiều dài mà lớp mỡ lưng cũng giảm hẳn. Song theo vài báo cáo thì chất lượng thịt về độ mềm, màu sắc, pH của các cơ lại giảm xuống trong khi khả năng giữ nước của các protein lại tăng lên.
Các vị trí lấy thịt trên cơ thể heo
Ảnh hưởng của Chất tạo nạc salbutamol đối với sức khỏe con người
PGS.TS. Dương Thanh Liêm, Khoa chăn nuôi Đại học Nông lâm TP.HCM cảnh báo, nếu ăn thịt tồn dư hóa chất có thể bị tác động tức thời với các triệu ngộ độc như run cơ, tim đập rất nhanh, hồi hộp, thần kinh bị kích thích có thể kéo dài nhiều giờ cho đến nhiều ngày. Rất nguy hiểm cho người có bệnh tim mạch.
Với nhóm chất kích thích trọng lượng heo còn khiến phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú, và có thể làm rối loạn giới tính đối với thai nhi ở những phụ nữ đang mang thai. Đối với đàn ông có thể bị u nang tinh hoàn, dãn tĩnh mạch dịch hoàn, dung tích, chất lượng tinh dịch thấp, thay đổi hành vi tình dục, một trạng thái bệnh giống như đồng tính, hay các chứng bệnh về thần kinh, dễ chán nản, phiền muộn, suy yếu nhận thức, hại tuyến yên, hại tuyến vú, suy yếu hệ thống kháng thể…
Cách nhận biết thịt lợn có chứa chất tạo nạc salbutamol
Chúng ta có thể căn cứ vào các dấu hiệu sau để nhận biết thịt có sử dụng chất tạo nạc:
- Thịt lợn sử dụng chất tạo nạc có lớp mỡ mỏng (dưới 1 cm), da căng, mỏng bất thường, màu đỏ đậm như màu thịt bò. Lớp mỡ của lợn nuôi bình thường dày từ 1,5 – 2 cm.
- Khi thái miếng thịt mềm, không đứng vững được.
- Phần liên kết giữa phần nạc và phần mỡ tách rời rõ rệt, thường có dịch vàng rỉ ra.
- Khi ăn thường có cảm giác khô, không có vị béo của thịt.
Thịt lợn nuôi bằng chất tạo nạc salbutamol thường có màu đỏ bất thường và sáng, bóng hơn bình thường
Nhằm nâng cao tính răn đe của pháp luật đối với các cơ sở sản xuất, mua bán thức ăn chăn nuôi, người chăn nuôi và cơ sở giết mổ sử dụng chất cấm, Bộ luật Hình sự sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/7 quy định mức phạt cao nhất đối với tội danh này là chung thân, mức phạt tiền trước đây là 200 triệu đồng giờ lên đến 3 tỷ đồng cho thấy sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị trong việc ngăn chặn tình trạng này. Đồng thời. Đồng thời Cục Quản lý Dược cũng đã có thông báo sẽ đưa các chất cấm như Salbutamol vào diện kiểm soát đặc biệt.
Ngọc Phụng tổng hợp
